Bandixon tumani mahalliy budjetining 2022-yil birinchi yarim yillik yakunlariga ko‘ra 1-mavsumda jamoatchilik fikri asosida shakllantirilgan tadbirlarni moliyalashtirishga yo‘naltirilgan mablag‘lar to‘g‘risidagi hisobotini tasdiqlash haqida

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 28 avgustdagi “Budjet ma’lumotlarining ochiqligini va Budjet jarayonida fuqarolarning faol ishtirokini ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-3917-sonli hamda 2021 yil 13 apreldagi “Budjet jarayonida fuqarolarning faol ishtirokini ta’minlash bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PQ-5072-sonli Qarorlariga asosan O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati Kengashining 2021 yil 22 apreldagi KQ-213-IV-sonli Qarori, hamda Xalq deputatlari Bandixon tuman Kengashining 2021 yil 12 maydagi “Mahalliy Budjet mablag‘lari sarflanishida jamoatchilik ishtirokini ta’minlash to‘g‘risida”gi 144/VI-28-sonli qarori bilan tasdiqlangan namunaviy Nizomning 27-,29-bandlari ijrosini ta’minlash maqsadida Хalq deputatlari Bandixon tuman Kengashi

Q A R O R  Q I L A D I:

1. Xalq deputatlari tuman Kengashining 2021-yil 7-maydagi “Mahalliy Budjet mablag‘lari sarflanishida jamoatchilik ishtirokini ta’minlash to‘g‘risida”gi 144/VI-28-sonli qarori bilan tasdiqlangan namunaviy Nizomning 27-29-bandlariga asosan 2021-yilda jamoatchilik fikri asosida shakllantirilgan tadbirlarni moliyalashtirishga yo‘naltirilgan mablag‘lar yuzasidan tuman hokimligi Moliya bo‘limi mudiri I.Jonqobilovning hisoboti ma’lumot uchun qabul qilinsin.
2. 2022 yilda birinchi yarim yillik 1-mavsumda jamoatchilik fikri asosida shakllantirilgan tadbirlarni moliyalashtirishga yo‘naltirilgan mablag‘lar, ya’ni tashabbusli budjetlashtirish natijalari bo‘yicha ma’lumotlar 1-ilovaga;

- Fuqarolar tashabbusi jamg‘armasi mablag‘larini shakllantirilishi  2-ilovaga;

- Fuqarolar tashabbusi jamg‘armasidan jamoatrhilik fikri asosida shakllantirilgan (g'olib deb topilgan) tadbirlarni moliyalashtirish uchun yo'naltilgan mablag`lar 3-ilovaga;

- 2022 yilda birinchi yarim yillik 1-mavsumda o‘tkazilgan tashabbusli budjet jarayoni yakunlariga ko‘ra ishlarni amalga oshirish uchun ajratilgan mablag‘lar bilan shartnomalarga muvofiq yakuniy mablag‘larga nisbatan bo‘shab qolgan (iqtisod qilingan) qismini jamg‘armaga qayta tiklash miqdori to‘g‘risida
4-ilovaga asosan tasdiqlansin.

3. Tuman hokimligi Moliya bo‘limi (I.Jonqobilov) hamda tuman g‘aznachilik bo‘linmasi (A.Nurmanov)lar shartnomalarga muvofiq yakuniy mablag‘larga nisbatan bo‘shab qolgan (iqtisod qilingan) qismini jamg‘armaga belgilangan tartibda qayta tiklash va tashabbusli Budjetlashtirish natijalari bo‘yicha ma’lumotlarni tuman hokimligi axborot xizmati (O.Boyto`raev) bilan birgalikda keltirilgan ilovalarga muvofiq shakllarda “Ochiq Budjet” axborot portali hamda tumanning rasmiy veb-saytlariga joylashtirish va har chorak yakunlariga ko‘ra, keyingi chorak birinchi oyining 25 sanasiga qadar joylashtirib borish vazifalari yuklatilsin.
4. Mazkur qaror bajarilishini nazorat qilish xalq deputatlari tuman Kengashining Mahalliy Budjet, iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish, investitsiyalar va tadbirkorlikni rivojlantirish masalalari bo‘yicha doimiy komissiyasi (B.Almanov), ijrosini ta’minlash moliyaiqtisodiyot va kambagʻallikni qisqartirish masalalari boʻyicha birinchi oʻrinbosari zimmasiga yuklatilsin.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tashabbusli Budjetlashtirish natijalari bo`yicha 2022 yil 1-bosqich

MA’LUMOT

01.07.2022 yil holatiga

1-jadval

T/r	Ko'rsatkich nomi	Summa (ming so‘m)
1.	Yil boshiga qoldiq	601 700,0
2.	Fuqarolar tashabbusi jamg‘armasiga o‘tkazilgan mablag`*	3 073 349,0
3.	Jamoatchilik fikri asosida shakllantirilgan (g‘olib deb topilgan) tadbirlarni moliyalashtirish uchun yo‘naltirilgan mablag‘lar**	3 674 999,0
3.1	Tadbirlarni amalga oshirayotgan pudratchi tashkilotlarga bajarilgan ishlar uchun to'langan mablag‘lar	3 634 644,5
3.2	Tadbirlarni moliyalashtirishga ajratilgan, biroq pudratchi tashkilotlarga to‘lab berilmagan qoldiq mablag‘lar
4.	Fuqarolar tashabbusi jamg'armasidagi qoldiq mablag‘lar	40 354,5

 

2-jadval

T/r	Bajarilgan tadbirlar nomi	Moliyalashtiril-gan takliflar soni	ko‘rsatkichlar
			o‘lchov birligi	miqdori	sarflangan mablag‘lar
1.	Hududiy ichki yo‘llar	2	umumiy uzunligi	3,9 km	1 599 999,0
2.	Umumiy ta’lim maktablarini ta’mirlash va jihozlash		soni
3.	Maktabgacha ta’lim muassasalarini ta’mirlash va jihozlash	2	soni	2	655 000,0
4.	Sog‘liqni saqlash muassasalarini ta’mirlash va jihozlash	1	soni	1	250 000,0
5.	Boshqa ijtimoiy soha muassasalarini ta’mirlash va jihozlash		soni
6.	Ichimlik suvi ta’minotini yaxshilash		umumiy uzunligi	.
7.	Transformatorlar o‘rnatish	2	soni	2	570 000,0
8.	Hududiy ichki ariqlarni ta`mirlash		umumiy uzunligi
9.	Boshqa tadbirlar soni	1	soni		600 000,0
Jami					3 674 999,0

 

Izoh:

* Ushbu qatorda mazkur ma’lumotning 1-ilovasidagi Fuqarolar tashabbusi jamg‘armasiga haqiqatda o‘tkazilgan mablag`lar ustunining Jami ajratilgan mablag‘lar qatoridagi mablag‘lar aks ettiriladi.

** Ushbu qatorda mazkur ma`lumotning 2-ilovasidagi Ajratilgan mablag‘lar ustunining jami qatoridagi mablag‘lar aks ettiriladi.

 

 

 

Bandixon tuman hokimligi

Moliya bo’lim mudiri:                                                I.Jonqobilov

 

 

 

2022 yil 1-bosqich fuqarolar tashabbusi jamg‘armasi mablaglarini shakllantirilishi yuzasidan

MA’LUMOT

    

 

01.07.2022 yil holatiga                                                                                                                                                                                                                                                                ming so`mda

T/r	Fuqarolar tashabbusi jamg‘armasi mablaglarini shakllantirish manbalari		Fuqarolar tashabbusi jamg‘armasiga yo‘naltirilishi lozim bolgan mablaglar				Fuqarolar tashabbusi jamg‘armasiga haqiqatda o‘tkazilgan mablag‘lar	Farqi	Izoh
			1-чорак	2-чорак	3-чорак	4-чорак
1.	Tuman (shahar) budjetining tasdiqlangan umumiy xarajatlarining 5 foiz qismi miqdorida ajratiladigan mablag‘lar		2 235 280,0				2 235 280,0	0
2.	Tuman budjetining qo‘shimcha manbalarining      10 foiz va 30 foizi miqdorida ajratiladigan mablag‘lar		817 500,0				817 500,0	0
2.1	Shu jumladan	erkin qoldiq mablag‘lari	817 500,0				817 500,0	0
2.2		daromadlarning hisobot choraklari yakunilari bo‘yicha aniqlangan prognozdan oshirib bajarilgan qismi						0
2.3		budjetdan ajratilgan mablag‘lar kamaytirilishi natijasida bo‘shab qolgan mablag‘lar						0
3.	Jami ajratilgan mablag‘lar		3 052 780,0				3 052 780,0	0

 

 

Bandixon tuman hokimligi Moliya bo’lim mudiri:                                                                    I.Jonqobilov

 

 

 

 

2022 yil 1-bosqich Fuqarolar tashabbusi jamg‘armasidan jamoatrhilik fikri asosida shakllantirilgan (g'olib deb topilgan) tadbirlarni moliyalashtirish uchun yo'naltilgan mablag`lar yuzasidan

MA’LUMOT

                                                                                                                                                                                                                                                          

01.07.2022 yil holatiga                                                                                                                                                                                                                                                                ming so`mda

T/r	Tadbirning  xos raqami (ID)	Jami to‘plangan ovozlar soni	shundan			Tadbirning qisqacha mazmuni (sohasi)	Tadbirlarning  moliyalashtirilishi (ming so`m)
			onlayn ovozlar	oflayn ovozlar	SMS orqali		Tadbirni moliyalashtirish uchun ochilgan hisobvaraq	Tadbirning fuqaro tomonidan kiritilgan dastlabki qiymati	Tadbirni amalga oshirish qiymati*	Ajratilgan mablag‘lar	Bajarilgan ishlar uchun to‘lab bcrilgan mablag‘lar	Qoldiq mablag‘
1	2070400205	4044	782	0	3262	Bandixon tuman Navro`z mahallasi Mustaqillik ko`chasiga L-1,2 km masofa tosh ko`chaga aspfalt yotqizish kerak	401722860222037045204110002	600 000,0	599 000,0	600 000,0	599 000,0	1 000,0
2	2070400013	3898	550	0	3348	Obikor mahallasi Yangidiyor koʻchasining 4 km masofasini sifatli asfalt yotqizish kerak. Yogʻingarchilik boʻlsa mashinalar va odamlar yurishga qiynаladi.	401722860222037045204110003	999 999 ,0	995 800 ,0	999 999 ,0	995 800 ,0	4 199 ,0
3	2070400048	3674	248	0	3426	Bandixon tumani Paxtakor mahallasi Ashurxon ko`chasida yashovchi aholi va fermer xo`jaliklari Sherobod kanalidan tomorqa er maydonlarini sug`orosh va oqava suv bilan ta`minlash uchun aholi tomonidan o`z mablag`i hisobidan                    400 000 000 so`m mablag` evaziga nasos agregati, diometri 400 mm lik 110 metr suv quvuri va transformator sotib olib kelib o`rnatganmiz. Ushbu nasos agregatiga aholi va fermer xo`jaliklari to`liq oqava suv bilan ta`minlash uchun qo`shimcha suv quvuri kerak bo`ladi. Ushbu suv quvuri sotib olish uchun amaliy yordam so`raymiz	401722860222037042402170001	600 000,0	599 044,5	600 000,0	599 044,5	955,5
4	2070400357	2750	1328	0	1422	Gulbog' MFY, O'rikzor ko'chasidagi nosoz elektr tarmoqlarini kapital tamirlash.  1. Yetarlicha va zaxira quvvatga ega bo‘lgan, 200 xo‘jalikka yetarli, texnik va iqtisodiy samaradorlikka ega yangi transformator o‘rnatish;                                       2. Transformatordan eng chekka xonadonlargacha, taxminan   4 km tarmoq uchun beton simyog‘ochlar o‘rnatish;                                 3. Amaldagi xavfsizlik va standart talablar asosida transformatordan isteʼmolchilargacha yangi magistral tarmoq simlarini tortib chiqish va xonadonlarni ulash;                                                4. Ko‘chalarni tungi vaqtda yoritish uchun tungi yoritish chiroqlari o‘rnatish va nazoratga olish.	401722860222037011209018005	320 000,0	315 000,0	320 000,0	315 000,0	5 000,0
5	2070400204	2630	518	0	2112	Bandixon tuman Navro`z mahallasi elektr energiya sifatini yaxshilash maqsadida Xurmozor, Qo`shbekat va Shabada ko`chalariga 1 ta 100 xonadonga mo`ljallangan transformator o`rnatish, 80 dona sim yog`och, 1200 metr 10 kv havo kuchlanish liniyasi 3600 metr yopiq kabel xarid qilish kerak	401722860222037011209018006	210 000,0	245 000,0	250 000,0	245 000,0	5 000,0
6	2070400139	2120	275	0	1845	Obikor MFY hududidagi 7-sonli maktabgacha talim tashkiloti atrofini o'rash	401722860222037091100251005	405 000,0	414 000,0	415 000,0	414 000,0	1 000,0
7	2070400039	1966	4	0	1962	tuman Tibbiyot birlashmasining yangidan qurilgan binosining 20 o`rinli rejali xirurgiya bo`limiga zamonaviy operatsiya stoli sotib olish zarur	401722860222037073101054002	250 000,0	227 800,0	250 000,0	227 800,0	22 200,0
8	2070400147	1755	171	0	1584	Navro'z MFY hududidagi 6-sonli maktabgacha ta'lim tashkiloti atrofini o'rash	401722860222037091100251003	260 000,0	239 000,0	240 000,0	239 000,0	1 000,0
Jami								3 644 999,0	3 634 644,5	3 674 999,0	3 634 644,5	40 354,5

 

 

 

Bandixon tuman hokimligi Moliya bo’lim mudiri:                                                                    I.Jonqobilov

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2022 yil 1-bosqichda o'tkazilgan Tashabbusli Budjet jarayoni yakunlariga ko‘ra ishlarni amalga oshirish uchun ajratilgan mablag'lar bilan shartnomaga muvofiq yakuniy mablag`larga nisbatan bo`shab qolgan (iqtisod qilingan) qismini jamg‘armaga qayta tiklash miqdori to‘g‘risida

 

MA’LUMOT

 

01.07.2021 yil holatiga                                                                                                                                                                                                                                                                Ming so`mda

T/r	3-bosqich - “ovoz berish” jarayonining yakuniy natijalariga ko‘ra"    g‘olib" deb topilgan takliflar bo‘yicha					31.12.2021  holatiga xaqiqatda amalga oshirilgan ishlar												ТВ jarayoni yakunla riga ko‘ra ishlarni amalga oshirish uchun ajratilgan mablag‘ bilan shartnomaga muvofiq yakuniy mablag‘larga nisbatan bo'shab qolgan (iqtisod qilingan) qismini jamg‘armaga qayta tiklash miqdori
						Takliflarning dastlabki qiymati		Loyixa-smeta xu jjatlariga asosan yo‘naltirilgan mablag'lar miqdori		Shartnomaga muvofiq yakuniy summa		Haqiqatda bajarilgan ishlar qiymati		Amalga oshirilgan kassa xarajati		Shartnomaga muvofiq qarzdorlik
	takliflar nomi	ID raqam		to'plangan ovozlar soni
1	Bandixon tuman Navro`z mahallasi Mustaqillik ko`chasiga L-1,2 km masofa tosh ko`chaga aspfalt yotqizish kerak	2070400205		4044		600 000,0		599 000,0		599 000,0		599 000,0		599 000,0		0		1 000,0
2	Obikor mahallasi Yangidiyor koʻchasining 4 km masofasini sifatli asfalt yotqizish kerak. Yogʻingarchilik boʻlsa mashinalar va odamlar yurishga qiynаladi.	2070400013		3898		999 999 ,0		995 800 ,0		995 800 ,0		995 800 ,0		946 010 ,0		49 790 ,0		4 199 ,0
3	Bandixon tumani Paxtakor mahallasi Ashurxon ko`chasida yashovchi aholi va fermer xo`jaliklari Sherobod kanalidan tomorqa er maydonlarini sug`orosh va oqava suv bilan ta`minlash uchun aholi tomonidan o`z mablag`i hisobidan                    400 000 000 so`m mablag` evaziga nasos agregati, diometri 400 mm lik 110 metr suv quvuri va transformator sotib olib kelib o`rnatganmiz. Ushbu nasos agregatiga aholi va fermer xo`jaliklari to`liq oqava suv bilan ta`minlash uchun qo`shimcha suv quvuri kerak bo`ladi. Ushbu suv quvuri sotib olish uchun amaliy yordam so`raymiz	2070400048		3674		600 000,0		599 044,5		599 044,5		599 044,5		599 044,5		0		955,5
4	Gulbog' MFY, O'rikzor ko'chasidagi nosoz elektr tarmoqlarini kapital tamirlash.  1. Yetarlicha va zaxira quvvatga ega bo‘lgan, 200 xo‘jalikka yetarli, texnik va iqtisodiy samaradorlikka ega yangi transformator o‘rnatish; 2. Transformatordan eng chekka xonadonlargacha, taxminan   4 km tarmoq uchun beton simyog‘ochlar o‘rnatish;                                 3. Amaldagi xavfsizlik va standart talablar asosida transformatordan isteʼmolchilargacha yangi magistral tarmoq simlarini tortib chiqish va xonadonlarni ulash;                                                4. Ko‘chalarni tungi vaqtda yoritish uchun tungi yoritish chiroqlari o‘rnatish va nazoratga olish.	2070400357		2750		320 000,0		315 000,0		315 000,0		315 000,0		252 000,0		63 000 ,0		5 000,0
5	Bandixon tuman Navro`z mahallasi elektr energiya sifatini yaxshilash maqsadida Xurmozor, Qo`shbekat va Shabada ko`chalariga 1 ta 100 xonadonga mo`ljallangan transformator o`rnatish, 80 dona sim yog`och, 1200 metr 10 kv havo kuchlanish liniyasi 3600 metr yopiq kabel xarid qilish kerak	2070400204		2630		210 000,0		245 000,0		245 000,0		245 000,0		232 750,0		12 250,0		5 000,0
6	Obikor MFY hududidagi 7-sonli maktabgacha talim tashkiloti atrofini o'rash	2070400139		2120		405 000,0		415 000,0		414 000,0		414 000,0		393 300,0		20 700,0		1 000 ,0
7	tuman Tibbiyot birlashmasining yangidan qurilgan binosining 20 o`rinli rejali xirurgiya bo`limiga zamonaviy operatsiya stoli sotib olish zarur	2070400039		1966		250 000,0		227 800,0		227 800,0		227 800,0		227 800,0		0		22 200,0
8	Navro'z MFY hududidagi 6-sonli maktabgacha ta'lim tashkiloti atrofini o'rash	2070400147		1755		240 000,0		239 000,0		239 000,0		239 000,0		239 000,0		0		1 000,0
Jami			x		x		3 644 999,0		3 634 644,5		3 634 644,5		3 634 644,5		3 488 904,5		145 740,0		40 354,5

 

 

Bandixon tuman hokimligi Moliya bo’lim mudiri:                                                                    I.Jonqobilov

Ma’lumki, BMTning 2015 yil 10 iyundagi “2020 yilda aholi
va uy-joy fondini ro‘yxatga olish borasidagi prinsiplar
va tavsiyalar” rezolyutsiyasi qabul qilingan va unga asosan, BMTga a’zo davlatlar har o‘n yilda kamida bir marta aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishi belgilab qo‘yilgan. Ayni paytda, MDH davlatlarida bu jarayonga tayyorgarlik boshlangan. 2019 yilning oktabr oyida Ozarbayjon va Belarus davlatlarida aholini ro‘yxatga olish tadbiri o‘tkazldi. Joriy yilda Armaniston, Rossiya, Ukraina, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston davlatlarida mazkur tadbirni o‘tkazish rejalashtirilgan.

Mamlakatimizda mustaqillik yillarida hali biror marta aholini ro‘yxatga olish o‘tkazilmagan. Ushbu tadbir so‘nggi bor sobiq ittifoq davrida 1989 yilda o‘tkazilib, o‘sha paytda yurtimiz aholisi
19,7 million kishini tashkil etgan.

Amaldagi joriy hisobga ko‘ra, 2020 yilning 1 yanvar holatiga ko‘ra respublikamiz doimiy aholisi soni 33 905,8 ming kishini tashkil etib, shundan shahar aholisi soni 17 118,4 ming kishini (jami aholi soniga nisbatan 50,5 %), qishloq aholisi soni 16 787,4 ming kishini (49,5 %) tashkil etadi.Jami aholimizning 50,2 % ni erkaklar (17036,1 ming kishi), 49,8 % ni ayollar (16869,7 ming kishi) tashkil etadi.

2019 yil davomida respublika bo‘yichatug‘ilganbolalar soni
815,9 ming nafarni, vafot etganlar 155,0 ming kishini tashkil etgan.

Maxallalardagi yoshlarga oid davlat siyosatini samarali tashkil etish, yoshlar yetakchilarining ma'naviy saviyasi va bilimini oshirish orqali mahallalardagi ijtimoiy ma'naviy muhit rivojiga hissa qo'shish, yoshlarda Vatanga muhabbat,

xalqimizga sadoqat tuyg'ularini tarbiyalashni qo'llab- quvvatlash hamda bu boradagi yetakchilar ish tajribasini ommalashtirish hamda ularning mehnatini munosib rag'batlantirish maqsadida Bugun tumandagi 17- sonli Bolalar musiqa va sa'nat maktabi "Faollar zalida" Yoshlar ishlari agentligi tuman bo'limi hamda Ma'naviyat va ma'rifat markazi tuman bo'limi hamkorligida

“Fidoiy yoshlar yetakchisi” Respublika ko’rik- tanlovining Bandixon tuman bosqichi bo’lib o’tdi.
Tanlov davomida tumandagi 22 ta mahallalardagi Yoshlar yetakchilari 4 ta shart bo'yicha bahs olib borishdi.

Tadbir yakuni bo'yicha:
66 ball bilan, 1-o‘rinni Quduqsoy MFY yoshlar yetakchisi Jalilov Almurod,
62 ball bilan, 2- o‘rinni Obod turmush MFY yoshlar yetakchisi Shaydulov O‘rol hamda
58 ball bilan, 3-o‘rinni Bektepa MFY yoshlar yetakchisi Xayitmurodov Dilbek egalladi.

G'olib deb topilgan yoshlar yetakchilari hamda tumandagi barcha MFY yoshlar yetakchilari Yoshlar ishlari agentligi tuman bo'limi hamda Ma'naviyat va ma'rifat markazi tuman bo'limi tomonidan kitoblar jamlanmasi va diplom bilan taqdirlanishdi.

 

Bandixon tuman hokimligi Axborot xizmati rahbari,

hokimning axborot siyosati masalalari bo'yicha maslahatchisi

Maratbek Yunusov

Odam savdosi, xususan chaqaloq savdosi jinoyatining oldini olish choralari
Bugungi kunga kelib asrimizning jiddiy muammosiga aylangan odam savdosiga qarshi kurash xalqaro, mintaqaviy, ko‘p va ikki tomonlama munosabatlarni talab etmoqda. Hozirga qadar jinoyatchilikning ushbu turiga qarshi kurashish va uning oldini olish maqsadida Birlashgan Millatlar Tashkilotining bir qator xalqaro tavsiyaviy va majburiy xarakterga ega hujjatlari qabul qilingan bo‘lib, ular doirasida ushbu xavfga qarshi dunyo miqyosida tegishli chora-tadbirlar ko‘rilmoqda.
"Odam savdosiga va uchinchi shaxslar tomonidan tanfurushlikdan foydalanishga qarshi kurash to‘g‘risida"gi Konvensiya (1949), "Qullik va qul savdosini, qullikka o‘xshash institutlar va odatlarni bekor qilish to‘g‘risida"gi qo‘shimcha Konvensiya (1956), "Transmilliy uyushgan jinoyatchilikka qarshi kurash haqida"gi Konvensiyani to‘ldiruvchi "Odamlar, ayniqsa, ayollar va bolalar savdosini to‘xtatish, oldini olish va uning uchun jazo to‘g‘risida"gi bayonnoma (2000) bu borada dasturiy hujjat vazifasini o‘tamoqda.
Odam savdosiga qarshi kurashish yuzasidan davlatlararo hamkorlikni kuchaytirish maqsadida 2005 yili MDH doirasida "Odam savdosiga qarshi kurashish sohasida hamkorlikni kuchaytirish to‘g‘risida"gi kelishuv, 2006 yilda sakkiz a’zo mamlakat doirasida "Odam savdosiga qarshi kurashning 2007–2010 yillarga mo‘ljallangan dasturi" qabul qilingan edi.
Afsuski, dunyo bo‘ylab shuncha keng qamrovli faoliyat, tegishli targ‘ibot-tashviqot olib borilishiga qaramay, har yili millionlab insonlar "zamonaviy qullik", ya’ni odam savdosi qurboniga aylanmoqda. Ular orasida ayollar, keksalar, hatto yosh bolalar ham borligi achinarli. Ushbu jinoyatning rivojlanishiga turtki bo‘layotgan asosiy omillardan biri odamlarning chet elga borish va ishga joylashish haqida yetarli ma’lumotga ega emasligidir. Achinarlisi, o‘zga davlat, begona bir muhitga tushib qolganlar mo‘may daromad ilinjida og‘ir jismoniy mehnatga yollanmoqda, ayollar esa tuban va fahsh ishlarga majbur etilmoqda.
BMT ma’lumotiga ko‘ra, dunyoda har yili taxminan 2 million 700 ming kishi odam savdosining qurboniga aylanmoqda. Xalqaro ekspertlarning baholashicha, ushbu jinoyatchilik natijasida olinayotgan yillik daromad miqdori 7 milliard AQSH dollaridan oshib ketgan. Tashvishlanarlisi, odam savdosi jinoyatidan jabrlanganlarning 80 foizi ayol va bolalardir. Har yili dunyo bo‘yicha 600–800 ming nafar ayol va bolalar aldov yo‘li bilan xorijiy mamlakatlarga olib ketilib, sotib yuborilmoqda.
Odam savdosi – kuch bilan tahdid qilish yoki kuch ishlatish yoxud boshqa majburlash shakllaridan foydalanish, o‘g‘irlash, firibgarlik, aldash, hokimiyatni suiiste’mol qilish yoki vaziyatning qaltisligidan foydalanish orqali yoxud boshqa shaxsni nazorat qiluvchi shaxsning roziligini olish uchun uni to‘lovlar yoki manfaatdor etish evaziga og‘dirib olish orqali odamlardan foydalanish maqsadida ularni yollash, tashish, topshirish, yashirish yoki qabul qilish. Odamlardan foydalanish boshqa shaxslarning fohishaligidan foydalanishni yoki ulardan shahvoniy foydalanishning boshqa shakllarini, majburiy mehnat yoki xizmatlarni, qullik yoki qullikka o‘xshash odatlarni, erksiz holat yoxud inson a’zolari yoki to‘qimalarini ajratib olishni anglatadi.
O‘tgan asrdan yigirma birinchi asrga transmilliy tashkiliy jinoyatchilikning uchta eng xavfli turi "meros" bo‘lib o‘tdi. Ularning birinchisi – xalqaro terrorizm va din niqobi ostidagi zo‘ravonlik ruhi, kuch ishlatish, ya’ni ekstremistik, fundamentalistik, separatistik xurujlar, ikkinchisi – narkobiznes yoki narko-traffik bilan shug‘ullanayotgan jinoiy uyushmalar, uchinchisi – odam savdosi bilan shug‘ullanuvchi yirik-yirik jinoyatchi tashkilotlarning yildan-yilga kuchayayotganidir.
2020 yil 17 avgust kuni prezident Shavkat Mirziyoyev tomonidan yangi tahrirdagi «Odam savdosiga qarshi kurashish to‘g‘risidagi» qonun imzolandi.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati tomonidan 2008 yil 29 avgustda «Odam savdosiga qarshi kurashish to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi qonuni qabul qilinishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksiga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida»gi qonuni ma’qullanib, amaldagi Jinoyat kodeksi 135-moddasining yangi tahriri qabul qilindi va ushbu modda mazmun va mohiyat jihatdan tubdan takomillashtirildi. Ushbu moddaning avvalgi nomi «Odamlardan foylanish uchun ularni yollash» degan tahrirda belgilangan edi. Jinoyat kodeksi 135-moddasining avvalgi tahririda faqatgina odamlardan foydalanish uchun ularni yollash uchun javobgarlik belgilangan bo‘lib, xalqaro huquqiy hujjatlarda belgilangan odam savdosi bilan bog‘liq jinoiy qilmishlarning barchasini kompleks tarzda qamrab olmas edi. Shu sababli, u shaxsning huquq va erkinliklarini, sha’ni va qadr-qimmatini to‘liq muhofaza qilishga imkon bermas edi.
2019 yil mobaynida chaqaloqlar savdosida vositachilarning 32 foizi tibbiyot xodimlari ekanligi aniqlangan. Shuningdek, chaqaloq sotish sabablari o‘rganilganda, 9 tasi aybini yashirish, 10 tasi moddiy manfaat uchun ekanligi ma’lum bo‘lgan.
2019 yilda odam savdosi bilan bog‘liq jinoyatlar 2018 yilga nisbatan 22 foizga kamaygan, biroq chaqaloqlar savdosi 38 foizdan 43 foizga oshgan. Senat raisi, Odam savdosiga va majburiy mehnatga qarshi kurashish milliy komissiyasi raisi Tanzila Narbayeva mazkur jinoyatlarga oid boshqa ma’lumotlarni ham oshkor qilgan.
Qayd etilishicha, 2019 yilda Sirdaryo va Xorazm viloyatlarida 5 tadan, Toshkent, Qashqadaryo, Surxondaryo viloyatlarida va Toshkent shahrida 4 tadan, Samarqand, Farg‘ona, Namangan, Andijon, Navoiy viloyatlarida 3 tadan chaqaloq savdosiga oid jinoyat sodir etilgan.
Mazkur yo‘nalishdagi jinoyatlar 72 kishi tomonidan amalga oshirilgan bo‘lsa, ularning 62 nafari (86 foizi) - ayollar tomonidan sodir etilgan.
Bu jinoyat boshqa jinoyatlar bilan birgalikda sodir etilganda, jinoyatlar jami tariqasida kvalifikasiya qilinadi.
Mazkur qilmishlarning ijtimoiy xavflilik darajasi yuqori ekanligi, jamiyat a’zolarining sog‘lig‘i, hayoti va boshqa huquqlariga tajovuz qilinishi, ayniqsa yoshlarning axloqiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi e’tiborga olinib, jazo choralari ham kuchaytirildi.
Odam savdosiga qarshi kurashishda aholi, ayniqsa yoshlar o‘rtasida ushbu illatning xavfi va oqibatlari haqida tushuntirish olib borish, fuqarolarni bu borada vaziyatdan ogoh etish hamda xabardorligini ta’minlash muhim ahamiyat kasb etadi.
Bugungi kunda ushbu mavzuga bag‘ishlangan davra suhbatlari, konferensiya, ilmiy amaliy anjumanlar o‘tkazilib kelinmoqda, aholining bu borada huquqiy savodxonligini oshirish maqsadida foydalanish uchun qulay bo‘lgan o‘quv uslubiy qo‘llanmalar nashr etilib tarqatilmoqda.
Odam savdosini oldini olish uchun keng jamoatchilik bilan hamkorlikda targ‘ibot va tashviqot ishlarini yanada jadallashtirish, mahalalarda faoliyat ko‘rsatayotgan diniy- ma’rifat va ma’naviy-ahloqiy tarbiya masalalari bo‘yicha maslahatchilar imkoniyatlaridan samarali foydalanish, shuningdek xotin-qizlarning ijtimoiy muhofazasi, ularning huquqlari himoyasini ta’minlash ishlarini kuchaytirish zarur.
Qayd etish lozimki Respublikamizda fuqarolarning xorijda mehnat qilishini tashkil etishga doir huquqiy asoslar yaratilgan bo‘lib, ulardagi asosiy talablardan biri - bu xorijga yuborilishi ko‘zda tutilayotgan fuqarolarning muayyan davlat hududida ijtimoiy himoyasining ta’minlanishi, barcha ijtimoiy kafolatlar va tibbiy sug‘urtaning mavjudligidir.
Odam savdosidan jabrlanganlarni ijtimoiy reabilitasiya qilish bugungi kunda dolzarb vazifalardan biri hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasining «Odam savdosiga qarshi kurashish to‘g‘risida»gi Qonunga ko‘ra, odam savdosidan jabrlanganlarga zarur yordam ko‘rsatish hamda ularni himoya qilish, shuningdek ularning odam savdosiga qayta jalb etilishi xavfining oldini olish maqsadida identifikasiya qilinadi.
Shuningdek, qonunda odam savdosidan jabrlanganlarni ijtimoiy reabilitasiya qilish va moslashuvini ta’minlash tartibi belgilanib, ular, jumladan, quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
ixtisoslashtirilgan muassasalarga joylashtirish davrida moddiy yordam ko‘rsatishni;
vaqtinchalik uy-joy, oziq-ovqat, sanitari-gigiyena vositalari bilan, zarur hollarda esa kiyim-bosh, poyabzal va boshqa zarur ashyolar bilan ta’minlashni;
ishga joylashishda, ta’lim olishda, kasbiy jihatdan yo‘naltirishda va kasbga tayyorlash hamda qayta tayyorlashda yordam ko‘rsatishni;
ijtimoiy jihatdan qayta integrasiyaga, shu jumladan qarindoshlarni izlashida yordam ko‘rsatishni. Shu bilan birga, odam savdosidan jabrlanganlar to‘g‘risidagi hamda ularga nisbatan sodir etilgan holatlar haqidagi axborot, shuningdek ko‘rilgan xavfsizlik choralari to‘g‘risidagi ma’lumotlar oshkor etilmasligi belgilandi.
O‘zbekiston Respublikasida olib borilayotgan barcha islohotlardan ko‘zlangan asosiy maqsad - inson, uning hayoti, erkinligi, sha’ni, qadr-qimmati va boshqa daxlsiz huquqlarini oliy qadriyat sifatida e’zozlashdir.
Shunday ekan, transmilliy xususiyat kasb etgan, ya’ni hudud va chegara tanlamas jirkanch illat - odam savdosiga qarshi keskin kurash olib borish barchamizning muhim vazifamizdir.

M.Abdimo‘minov
Jinoyat ishlari bo‘yicha Bandixon tuman sudining raisi